Kadınlarda çok az miktarda bulunan erkeklik hormonu, erkek vücudunda birçok kritik fonksiyona sahiptir. Sperm üretiminden kasların gelişmesine, vücut kıllarının çıkmasından kemik yoğunluğuna dek birçok metabolik süreçte görev yapar. Normal şartlar altında 30’lu yaşlardan itibaren salınımı azalır.
Kadınlarda çok az miktarda bulunan erkeklik hormonu, erkek vücudunda birçok kritik fonksiyona sahiptir. Sperm üretiminden kasların gelişmesine, vücut kıllarının çıkmasından kemik yoğunluğuna dek birçok metabolik süreçte görev yapar. Normal şartlar altında 30’lu yaşlardan itibaren salınımı azalır. Ancak bazı erkeklerde erkeklik hormonu yaşın ilerlemesinden farklı nedenlerle düşüşe geçer ya da ideal oranda üretilmez. Bu hafta erkeklik hormonu düşüklüğüne yol açan potansiyel nedenler ile ilgili bilgi aktaracağım ancak öncelikle belirtilere değinmek istiyorum.
Erkeklik hormonu düşüklüğü durumunda kas kitlesinde ve kemik yoğunluğunda azalma, cinsel isteksizlik, enerji düşüklüğü, vücuttaki yağ oranında artış, saç dökülmesi, sertleşme sorunu, testis boyutlarında küçülme ve menide azalma gibi çeşitli belirtilerle karşılaşılması mümkündür. Tüm bu belirtiler erkeklerin sağlığı ve yaşam kalitesi üzerinde etkilidir. Erkeklik hormonunun azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan semptomların ve bu semptomların ortaya çıkış nedeninin bilinmesi kişiye özel tedavi süreçlerinin planlanmasını sağlar. Kişiye özel tedavi süreçlerinin belirlenmesi ile hastaların hormon değerlerinin iyileştirilmesi ve yaşadıkları şikâyetlerin sonlandırılması mümkündür.
Erkeklik hormonu testislerde üretilir ancak testislerdeki üretim beyindeki spesifik bölümler tarafından kontrol edilir. Aradaki sinyal mekanizmasının bozulması, beynin testislere sinyal göndermemesi ya da testislerin fonksiyonlarındaki bozukluk hipogonadizmi gündeme getirir.
Erkek hipogonadizmi erkeklik hormonunun, spermin veya her ikisinin birden yeterince üretilemediği durumdur. Doğuştan olabileceği gibi sonradan da edinilebilir. Hipogonadizm primer ya da ikincil olarak sınıflandırılır. Her iki tipte birden hormon ve/veya sperm üretimi sürecinde sorun vardır, tipler arasındaki farklılık sorunun kaynağındadır.
Erkeklerde cinsiyet hormonları testislerde üretildiğinden testisleri etkileyen kalıtsal hastalıklar erkeklik hormonu üretimi sürecini sekteye uğratır. İnmemiş testis öyküsünün varlığı, Klinefelter sendromu ve kandaki demir oranının yüksekliği nedeniyle testiküler yetmezlik oluşması primer hipogonadizm nedenlerindendir. Fiziksel travmalar, testislere zarar veren enfeksiyonlar ve geçirilen kanser tedavileri de nedenler arasındadır. Primer hipogonadizm testis fonksiyonlarındaki sorunlar neticesinde gündeme gelirken ikincil hipogonadizm durumunda erkeklik hormonu azlığının altındaki neden farklıdır.
İkincil hipogonadizm varlığında hormon düşüklüğünün nedeni testislerdeki hormon üretimi sürecini kontrol eden hipofiz bezindeki veya hipotalamustaki sorunlardır. Kallman sendromu, hipofiz bezi bozuklukları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, iltihaplı hastalıklar, kullanılan ilaçlar ikincil hipogonadizm nedenlerindendir.
Nedenlerin çeşitliği erkeklik hormonu düşüklüğünün belirtilerinin dikkate alınmasını gerektirir. Benzer semptomlar yaşayanların zaman kaybetmeden hekimlere başvurmaları cinsel ve genel sağlıklarının korunması anlamına gelir.
Çınarlı Mahallesi, Ankara Caddesi, Mistral Ofis Kulesi, No:15, Kat:37, Konak/İZMİR
